!موجوداتی که در تقسیم بندی میان گیاهان قرار میگیرند |
از گیاهان سلولی شاخههای زیر وجود دارند. |
|
!!تالوفیتها این گروه گیاهی بسیار ساده ، ابتدایی ، غالبا ((گیاهان تک سلولی|تک سلولی)) و به اصطلاح ((پروتوفیت)) بوده معمولا تشکیل تودههای سلولی به نام ((ریسه)) یا تال را میدهند. سلولهای سازنده تال ، همه یک شکل و یکنواخت و هریک مستقل از دیگری بوده و با آنکه در کنار هم قرار دارند، هیچگونه ارتباط فیزیولوژیکی بین آنها وجود ندارد، همچنین فاقد هرگونه اختصاصات بافتی هستند. ریسه یا ((تال)) تالوفیتها بافت خاصی نیست و به همین علت هم این گروه گیاهی (تالوفیتها) را ((گیاهان سلولی)) میگویند. |
باکتریها گیاهان تک سلولی ، میکروسکوپی و فاقد ((کلروپلاست)) هستند. ((باکتری|باکتریها)) موجودات بسیار ریزی هستند که با چشم عادی و غیرمسلح دیده نمیشوند و همیشه دارای اشکال ثابت نبوده و شکل آنها با ساختار ، واکنش محیط ، ((دما)) ، سن و بعضی عوامل دیگر بستگی دارد. سلول باکتری دارای هسته بسیار کوچک و اکثرا غیر قابل مشاهده ، ((سیتوپلاسم)) ، ((واکوئل)) ، ((دیواره سلولی)) و عدهای از آنها دارای کپسول یا ((پوشینه)) میباشند. عدهای از باکتریها دارای ((کلروفیل)) در سیتوپلاسم خود بوده و ((اتوتروف)) میباشند. !!فلاژلهها ((فلاژله|فلاژلهها)) ابتدایی ترین تک سلولیها هستند که میتوان برخی از آنها را جز سلسله گیاهی به حساب آورد. !!جلبکها رستنیهای دارای کلروپلاست هستند. کلروپلاست این گروه را غالبا مواد یا ذرات رنگی قرمز ، قهوهای یا آبی میپوشاند. ((جلبک|جلبکها)) به گروه دیاتومهها که تک سلولی و پوسته سیلیسی دارند و ((جلبک آبی|جلبکهای آبی)) ، ((جلبک قهوهای|جلبکهای قهوهای)) ، ((جلبک سبز|جلبکهای سبز)) و ((جلبک قرمز|جلبکهای قرمز)) تقسیم میشوند. جلبکها 1800 جنس و 2100 گونه دارند که از نظر شرایط زیست ، اندازه ، ساختار بیولوژیکی و فیزیولوژیکی و ((تولید مثل جلبک|تولید مثل)) با یکدیگر متفاوت اند. جلبکها اکثرا آبزی بوده ، بطور شناور و یا چسبیده به کف یا تکیه گاه در آب قرار میگیرند. جلبکهای کوچک میکروسکوپی و شناور در آب را ((فیتوپلانکتون)) گویند. جلبکها با عمل ((فتوسنتز)) بر ((اکسیژن)) محیط افزوده ، از این راه موجب تصفیه آبهای آلوده و ((فاضلاب|فاضلابها)) میشوند. !!قارچها رستنیهای ((انگل)) یا ((ساپروفیت)) فاقد کلروفیل هستند. برخی از صفات قارچها به صفات جانوران و برخی دیگر شبیه صفات گیاهان است. قارچها برخلاف باکتریها و عدهای از جلبکها ((هسته جلبک|هسته)) مشخص دارند. مواد ذخیرهای در قارچها به شکل ((گلیکوژن)) و یا ((چربی)) است و چون فاقد کلروفیل هستند نمیتوانند مستقیما کربن هوا را جذب کرده ، از آن مواد لازم برای رشد خود را بسازند. ((قارچ|قارچها)) مجبورند، ((کربن)) لازم را برای ادامه حیات از موادی مانند ((گلوسید|گلوسیدها)) که در ترکیب شیمیایی آنها کربن وجود دارد بدست آورند. عدهای از قارچها کربن و ترکیبات آن را از بدن جانوران یا گیاهان میگیرند و عدهای دیگر روی ((مواد آلی)) و بازمانده گیاهان یا لاشه جانوران و یا ((کود شیمیایی|کود)) به سر برده ، ((مواد غذایی)) را از آنها اخذ میکنند. بنابراین همه قارچها ((هتروتروف)) میباشند. !!گلسنگها گلسنگها رستنیهایی مشترک از یک قارچ و یک جلبک اند که زندگی مشترک باهم دارند. هر جلبک با هر قارچ نمیتواند تشکیل ((گلسنگ)) بدهد. قارچهایی که در تشکیل گلسنگها شرکت دارند خود به تنهایی قادر به ادامه زندگی مستقل در طبیعت نیستند. بنابراین همیشه گونه مشخصی از یک قارچ یا گونه مشخصی از یک جلبک تشکیل یک گلسنگ میدهند. در زندگی اشتراکی این دو ، جلبکها به علت داشتن کلروپلاست عمل کربن گیری انجام داده در ساختن مواد آلی شرکت دارند و قارچها با جذب آب و مواد معدنی بخشی از آن را در اختیار جلبک قرار داده، جلبک نیز به نوبه خود مقداری از مواد آلی ساخته شده را در اختیار قارچ میگذارد. بدین ترتیب بین این دو گیاه ((همزیستی|زندگی همزیستی)) برقرار میگردد. !!کاراسه یا کاروفیتها ((کاراسه)) یا کاروفیتها گروه مخصوصی از جلبکها هستند که تکاملی بیشتر از بقیه جلبکها داشته ، امروزه فقط در ((آب شیرین|آبهای شیرین)) میرویند. !بریوفیتها ((بریوفیت|بریوفیتها)) گیاهانی فاقد ((ساقه)) ، ((ریشه واقعی)) ، ((گل)) و ((برگ)) و ((آوند)) بوده ، غالبا اندامهای برگی شکل دارند. دستگاه زایای ماده در این گروه گیاهی به صورت ((آرکگن)) است. بریوفیتها ، شامل ((خزه|خزهها)) و ((هپاتیک|هپاتیکها)) هستند و این گیاهان برخلاف گیاهان دانه دار و آوندی که از یک رویش تخم حاصل میشوند، از رشد ((اسپور)) نتیجه شده ، اندام برگی ، محور و ریشه در این گیاهان در حقیقت نوعی ریسه یا تال به اشکال متفاوت به حساب میآیند. به عدهای از بریوفیتها که ریسه یکنواخت دارند، بریوفیتهای ریسه دار میگویند. بیشتر در کنار چشمهها ، روی ((چوب)) و تنه درختان جنگلها و درههای مرطوب زندگی میکنند. |
!نهان زادان آوندی
نهان زادان آوندی که به این گروه ((پتریدیوفیت)) هم میگویند در دارا بودن ریشه ، ساقه ، برگ واقعی و بالاخره آوند نسبت به گروههای قبلی تکامل یافته ترند. در نهادن زادان آوندی ((دستگاه زایشی گیاهان|دستگاه زایشی)) بر خلاف دستگاه رویشی تکامل چندانی نداشته ، ((تولید مثل)) همانند گروه قبل بوسیله اسپور یا ((هاگ)) انجام میگیرد. بنابراین این گیاهان فاقد دانه یا بذر هستند. ((گروه نهان زادان آوندی)) شامل راستههای زیر هستند.
!!لیکوپودیالها یا پنجه گرگیان
لیکوپودیالها یا پنجه گرگیان که انشعابات ساقه در آنها دو شاخهای است و امروزه همگی گیاهان علفی هستند.
!!اکی ستالها یا دم اسبیان
این گیاهان ، غالبا گیاهان علفی بوده ، دارای ساقههای بند بندی با انشعاباتی چرخه دار یا فراهم هستند.
!!پتریدالها یا سرخسها
امروزه همه آنها علفی بوده ، انشعاباتی کناری دارند. گروهی از اجداد آنها به صورت ((سرخس|سرخسهای دانه دار)) در ادوار گذشته تکامل پیدا کردند. ولی همه از پهنه رویشی جهان محو شدند و فقط آثاری از آنها به صورت ((فسیل)) باقی مانده است. سرخسهای امروزی هیچ ارتباطی با سرخسهای دانه دار ندارند.
!پروفانروگامها یا دانه داران ابتدایی
پروفانروگامها یا دانه داران ابتدایی بازدانگان مقدماتی به شمار میآیند. از این گروه گیاهی امروزه دو راسته باقی مانده که یکی شامل یک تیره و چند جنس و دیگری یک تیره تک گونهای است که این دو راسته شامل ((سیکادال|سیکادالها)) و ((ژنکیوآل|ژنکیوآلها)) میباشد.
!بازدانگان حقیقی یا مخروطیان
این گروه امروزه تیرههای متعددی با 500 گونه داشته ، در دو نیمکره شمالی و جنوبی میرویند.
!گروه حد واسط بازدانگان و نهان دانگان یا کلامیدوسپرم
گروه مزبور شامل راستههای ولویتچیال ، گنه تال و افورال است. گروه پرو فانروگامها و بازدانگان و کلامیدوسپرمها مجموعا در یک گروه بزرگتری به نام ژیمنوسپرم به معنی بازدانه قرار میگیرند. در این گروه گیاهی ((تخمک|تخمکها)) در برچههای باز قرار داشته ، فاقد تخمدان (برچه بسته) پوشاننده تخمک هستند.
!نهان دانگان یا آنژیوسپرم
در این گروه گیاهی ((دانه)) در محفظه مسدود تخمدان و به صورت پوشیده قرار دارد. نهان دانگان در حال حاضر عالی ترین و فراوان ترین رستنیهای سطح کره خاکی هستند. دستگاه زایشی آنها به صورت ((گل)) تکامل یافته است. نهان دانگان را برحسب تعداد ((لپه|لپهها)) که یک یا دو عدد است به ((گیاهان تک لپهای|تک لپهایها)) و ((گیاهان دولپهای|دولپهایها)) تقسیم میکنند. دولپهایها به نوبه خود به بی گلبرگان یا دارای گل فاقد پوشش (آپتاله) و جداگلبرگان (دیالی پتاله) و پیوسته گلبرگان (گاموپتاله) تقسیم میشوند.