کنجد

کنجد با نام علمی سساموم ایندیکوم گیاهی است یک ساله از تیره کنجد و دیپلوئید که به صورت بوته ای استوار رشد می کند.

طول دوره رشد کنجد از 3 تا 6 ماه متغییر بوده و غالباً 100 تا 120 روز است.

کنجد سیستم ریشه ای مستقیم، قوی و گسترده ای دارد که قادر است در خاک های نفوذ پذیر، گرم و مرطوب تا عمق 2 متری نفوذ کند. عمق توسعه ریشه در شرایط کشت آبی غالباً کمتر از یک متر است و قسمت اعظم توسعه ریشه تا عمق 60 سانتی متری مشاهده می شود.

ساقه کنجد دارای مواد لزج(موسیلاژ) بوده و آبدار است. رنگ ساقه از سبز روشن تا ارغوانی متغییر بوده و غالباً سبز تیره است.

برگ های پایینی بوته عیرض و اغلب دندانه دار است و دارای بریدگی های کم وبیش زیاد می باشد. با پیشروی به سمت فوقانی ساقه، از میزان بریدگی برگ ها به شدت کاسته شده و برگ ها باریکتر و نوک تیز می باشند.

گلهای زنگوله مانند کنجد به طول 3 تا 4 سانتی متر در زاویه داخلی برگ ها به ظهور می رسند. تشکیل گلها حدود 1.5 تا 2.5 ماه بعد از سبز شدن از ناحیه پایینی بوته آغاز شده و به طرف بالا ادامه می یابند. بالا ترین گره های ساقه به گل تبدیل نمی گردند . بدین لحاظ گیاه رشد نا محدود است.  در هر گل 4 پرچم وجود دارد که دو به دو بهم متصل می باشند. یک جفت کوتاهتر از جفت دیگر است. تخمدان زبرین بوده و از 2، 4، 8و 12 برچه تشکیل شده است. اتصال هر دو برچه با یکدیگر شدید بوده و هنگام رسیدگی و خشک شدن به صورت جفت از سایرین جدا می شوند. گل ها معمولا خودگشن می باشد.

میوه کنجد به صورت کپسولی است چهارگوش با راس کوتاه مثلثی، کرکدار و شیارهای عمیق طولی .

کاشت، داشت و برداشت

در صورت وجود بافت های سبک تا متوسط با ساختمان معقول و عدم آب ایستادگی و یا تحت شرایط آبیاری بارانی، کنجد به صورت مسطح کاشته می شود. در صورت وجود بافت نیمه سنگین و یا احتمال اب ایستادگی لازم است کنجد به فرم جوی وپشته کاشته گردد.

کاشت در زمین مسطح ممکن است با استفاده از ردیف کار غالت ریز دانه (دریل گندم) بعمل اید.

تولید هر تن دانه کنجد به 45 تا 55 کیلوگرم نیتروژن، 14 تا 15 کیلوگرم فسفر و 55 تا65 کیلوگرم پتاسیم نیاز دارد.

کنجد پس از سبز شدن و در مرحله گیاهچه و گل دهی و دانه بندی به تنش رطوبتی حساس است.

در زراعت سنتی، بوته ها را بادست از خاک های دارای بافت سبک بیرون می کشند و در خاک های دارای بافت متوسط تا نیمه سنگین با داس و از نزدیکی سطح خاک درو می کند. در زراعت نیمه مکانیزه، بوته ها را در مرحله شروع رسیدگی فیزیولوژیکی با دروگر از نزدیکی سطح زمین می برندو به خرمن جا منتقل می کنند.